De vijfde stap naar de Moluks Evangelische Kerk in Elst op zondag 13 maart 2016

Het project van de Protestantse Kerk in Nederland voor de 40-dagentijd heet: ‘zet een stap naar de ander’. Ik wil gehoor geven aan de oproep door elke zondag naar een andere kerk te gaan als zoekende vreemdeling. Ik wil mensen vragen naar hun vastenpraktijk in deze tijd voor Pasen.

De eerste stap was naar Zetten, de tweede naar Lent, de derde naar Arnhem-Zuid.
De vierde was geen stap, maar een reis naar een voor mij heel vertrouwde plek: Den Helder. De vijfde was naar de Moluks Evangelische Kerk in Elst.  

Zaterdagavond 12 maart jl. volgde ik in ‘De wereld draait door’ het college van Beatrice de Graaf over de geschiedenis van het terrorisme. Zij plaatste de terreur van deze tijd in een breed, historisch perspectief. Van staatsterreur en verzet daartegen. Aanslagen worden met meest gepleegd in oorlogssituaties. In haar college noemde zij ook de treinkaping van Zuid-Molukse jongeren bij de Punt in mei 1977.
Ik had al besloten om de dag erop naar de Molukse Kerk te gaan. In Den Helder werd ons kerkgebouw (de Johanneskapel) gebruikt voor Moluks-evangelische kerkdiensten. Ik kwam er een enkele keer. In Elst hebben zij een eigen kerkgebouw. Zij zijn  voor mij ‘vreemdelingen’.

De ontvangst was hartelijk. Al bij het binnenkomen vroeg een vrouw of ik soms bij haar wilde komen zitten in de dienst. Daar kon ik geen ‘nee’ tegen zeggen. Zij wees mij de weg. Ik kreeg op één A4tje de  ‘orde van dienst’. Teksten en liederen waren heel dicht op elkaar uitgetypt, met weinig witregels, als wilde men verspilling tegengaan. Hier ademde het eenvoud. In de liturgie, in de inrichting van het gebouw, in de gemeenschap. De dienst was tweetalig, in het maleis en het nederlands. De schriftlezing was Filippenzen 3 vers 7 – 14, met een preek over het thema: de levende kerk van de HERE, die de weg, de waarheid en het leven is. Het slotgebed deed ds. Alex Nikijuluw alleen in het maleis. In het  gebed tot God mocht de taal van het hart gesproken worden. Dan kon alles gezegd.

In de dienst namen mijn eigen gedachten me mee en gingen hun eigen weg. Ik vroeg me af hoe de mensen in het vluchtelingenvraagstuk van deze tijd staan. Was dat in het gebed aan de orde geweest? Volgden zij ook het college van Beatrice de Graaf ? Wat, met wie en hoe vinden wij de weg, de waarheid en het leven? Moesten we niet veel meer met elkaar in gesprek, juist ook met de Molukse kerk? Over het overwinnen van de angst voor de ander, over leven vanuit vergeving en verzoening, over het plaatsmaken voor vreemdelingen en vluchtelingen en het vormen van een veelkleurige gemeenschap, met heel veel ruimte voor verschillende meningen, interpretaties en belevingen. De Molukse Kerk zou nieuwe gezichtspunten kunnen openen, ons kritischer maken, ook naar onszelf.  

Afgekondigd werd dat er komende vrijdag een oecumenische bijeenkomst in Elst zal zijn in de Protestantse kerk, met de Molukse en de RK Kerk. Er is een stamppotmaaltijd, met daarbij een  gesprek over de plaats van kinderen in de kerk en aan het avondmaal. Ik weet niet waarom er voor dit onderwerp gekozen is. Boeiender in deze tijd lijkt mij een gesprek over onze samenwerking en houding ten aanzien van moslims. Dat we stappen doen naar de ander, naar anderen.

Ineke van Middendorp-Sonneveld
emeritus predikante
In de 40-dagentijd, op weg naar de Ander

p.s. Donderdag 17 maart mailde de PKN Elst mij dat de oecumenische stampot-maaltijdbijeenkomst niet doorging. Er waren te weinig aanmeldingen.