Het mooiste kerstfeest

Er is geen mooi kerstfeest. Kerstfeesten worden mooi gemaakt. Ook het feest van heeeeel lang geleden, van het begin. Veel te mooi, en steeds mooier. Het gaat over de geboorte van Jezus. Maar het is en was geen feest: baren. Het is schreeuwen van pijn. Uitgedreven worden. Bloed en tranen. En het kerstgebeuren van meer dan tweeduizend jaar geleden: het was beschamend.
Het was oorlog. Israël was bezet gebied. Vijandige Romeinse soldaten waren ver van huis. Mensen leefden met angst, voelden de dreiging. Je was niet vrij. En vaak vernederd, en rechteloos. Je leerde je mond te houden. Een jong meisje in Nazareth was zwanger gemaakt. Geraakt. Er was schaamte. Zij zweeg over het gebeurde.
En dan, op bevel van hogerhand op reis moeten. Met je dikke buik. Administratieve rompslomp. Een volkstelling. Het kan niet maar het moet. Ze komen in Bethlehem, zij hoogzwanger, en vinden geen plek, worden de deur gewezen. Er is nog een stal, een grot, bij de dieren. Het nieuwe leven kondigt zich aan. Het is onmogelijk ingewikkeld. Is dit leven? Zo is het begonnen. In die zwarte nacht. Kerstfeest. Hoe zo: feest? Donkerder kon het niet zijn. In die diepe duisternis: licht. Een ster aan de hemel. Maar “mooi” is hier niet het goede woord.

Wat voor mij er het dichtst bij komt is Kerst 1975 in N.O. Brazilië. Ik was student en reisde met een priester mee naar de nachtmis in Pirpirituba. De wegen waren slecht begaanbaar. Meer dan een uur te laat kwamen we bij de kerk aan. Maar niemand die dat daar erg leek te vinden. Deze mensen waren wachten gewend. Ze waren getekend door armoede, door honger. Honger ook naar God, naar gerechtigheid, naar licht, naar toekomst. Hun leven was zwaar en donker. In die nacht, bij dat wachten en in verwachting zijn, werd God geboren. Ook in mij.

Mijn mooiste Kerstfeest? Het feest is niet van mij. En het is niet mooi. Het is anders. Het is donker. En het is licht. Het is vernederd zijn en toch baren. Het Kind is klein, kwetsbaar en verloren ter wereld gekomen. Het is thuis bij de minste der mensen, bij de dieren en in de schepping. Hij is het Licht. Groots en verborgen aanwezig.

Ik wacht en verwacht dat het mooiste kerstfeest het komende is.